"Volunteering in this kind of intercultural context means you have to take off your own cultural glasses and look at life from a different perspective, keeping an open and interested attitude at all times."
Anka - 21 september 2011 (Granada, Nicaragua)
Pauline vroeg me onlangs om in het kort neer te schrijven wat deze ervaring me geleerd heeft. Het is moeilijk om te beschrijven wat dit project met me gedaan heeft en hoe ik erdoor veranderd ben - het is vaak pas enkele weken na terugkomst dat je beseft wat de blijvende impact is van zo'n ervaring. Daarom wil ik op voorhand geen conclusies trekken.
Wat ik wel kan besluiten, is dat mijn onderzoek naar de interculturele communicatie binnen deze NGO me geleerd heeft dat cultuur één van de belangrijkste elementen is binnen een interculturele groep als La Esperanza Granada. De vrijwilligers komen uit verschillende landen, hebben een andere cultuur, een andere achtergrond en bekijken de context dan ook vanuit hun perspectief. Het klinkt zo cliché om te zeggen dat de dingen nu eenmaal niet zijn wat ze thuis zijn, maar wie vrijwilliger wordt bij eendert welke NGO moet beseffen dat de verschillen soms groter zijn dan je denkt en dat je het niet per se altijd gemakkelijk hebt om je daaraan aan te passen.
Vrijwilligers zouden die culturele bril waardoor ze de wereld bekijken, even moeten afzetten - zodat ze in staat zijn om die ene context waarin ze beland zijn te kunnen bekijken vanuit een heel ander perspectief. Zo trekken ze geen conclusies vanuit hun culturele achtergrond en ontstaan er veel minder misverstanden in de communicatie met andere culturen.
Om maar een klein voorbeeld te geven: het Nicaraguaanse schoolsysteem staat nog helemaal niet op punt, waardoor leerkrachten regelmatig vrije dagen hebben, of zelf bepalen wanneer ze naar huis gaan en de school dus sluit voor de dag. Vrijwilligers komen vaak helemaal naar de buitenwijken om voor een gesloten schoolpoort te staan. Erg frustrerend voor iemand uit België, Nederland, Duitsland, Amerika of Canada, waar er een schoolsysteem is van het hoogste niveau. Je mag echter niet vergelijken, want dan ga je al snel andere mensen willen 'duidelijk maken' dat het anders kan. Het is helemaal niet de bedoeling om te bewijzen dat ons systeem beter is dan dat van Nicaragua! Als vrijwilliger ben je een gast in een land waarvan je de cultuur nog de taal niet volledig kent, je krijgt de kans om deel uit te maken van deze maatschappij, zonder er delen van te mogen veranderen.
Mijn raad voor toekomstige vrijwilligers? Dat ze hun culturele achtergrond best kunnen achterlaten, om met een open en geïnteresseerde houding te kunnen deel uitmaken van een nieuwe cultuur. Zo hebben ze de grootste kans om niet alleen de buitenkant van de cultuur te leren kennen, maar ook de onderliggende normen, waarden en gewoonten. Enkel op die manier kunnen ze een positieve bijdrage leveren aan een project waar Nicaraguanen en buitenlanders samenwerken voor eenzelfde doel: de kinderen uit sloppenwijken een evenwaardige kans te geven op onderwijs.
